Hz Semane (s.a)

Hz Semane (s.a) batılı bir köle idi. İmam Muhammed el-Taki (a.s) bu hanım ile evlendiler ve bu kutsal evlilikten İmam Ali Naki (a.s)’ın mübarek vücudları dünyaya gelmiş oldu.

Hayat veren İslam mektebi, o döneme hakim olan baskı, cehalet, ayrımcılık ve öldürücü eşitsizliğin karşısında yeni bir şiar ve bakış açısı ile hayat sahnesine gelmişti. O dönemin zalimane ayırımcılıklarından bir tanesi de köle ve kölecilikti. Köle sahipleri onlara hayvan muamelesi yapıyor ve Allah’tan başkasının kulluk kemendini boyunlarına geçiriyorlardı. Bu nedenden dolayıdır ki Hz. Muhammed (s.a.a), daha işin başında onların kurtulması için çeşitli yol ve konulara başvuruyorlardı. Mesela köle azad etmenin büyük sevap olduğunu haykırıyor ve fıkıh kitaplarında detaylı bir şekilde açıklanmış olduğu gibi: Orucun kasıtlı olarak tutulmadığı, ahdin, nezrin, ve adağın yapılmadığı gibi durumlarda köle azad edilmesini hep gündemde tutup toplumu köle azad etmeye teşvik ediyordu.

Peygamberimizden sonra da Masum İmamlar kölelerin serbest bırakılıp özgürleştirilmesi için mümkün olan her yolu kullanıyorlardı. İmamların köleler ile evlenmesi onların köleciliğe karşı vermiş oldukları ameli-pratik bir mücadele şekli idi.

Şeyh Mufid’İn İrşad kitabından elde edilen verilere göre:

1-İmam Zeynelabidin (a.s)’ın, 2-İmam Musa Kâzım (a.s)’ın 3-İmam Rıza (a.s)’ın 4-İmam Muhammed el-Taki (a.s)’ın 5-İmam Ali Naki (a.s)’ın 6-İmam Hasan Askerî (a.s)’ın ve 7. olarak da Efendimiz, Mevlamız, İmam Muhammed Mehdiyyi Kaim (a.f-a.s)’ın annelerinin köle olması, İmamların bunu yaparak köle ile özgür insanların insan olmada aralarında hiçbir fark olmadığını yaparak göstermişlerdir. Bunun için dir ki o hanımefendiler İslamî eğitim aldıktan sonra yüce makamlara ulaşmış ve bazıları da Allah’ın hüccetlerini taşıma ve dünyaya getirme şerefine ulaşmışlardı.⁽¹⁾

Adı, Lakabı ve Künyesi

Biyografi yazarlarının vede Hadisçilerin arasında İmam Ali Naki (a.s)’ın annesinin adı hususunda büyük ihtilaf vardır. Bundan dolayı onun adlarını Semane, Mağrîbiye, Susen ve Mariye Kutbiye olarak yazmışlardır ⁽²⁾. İmam Ali Naki (a.s)’ın annesinin asrının en takvalı hanımefendisi olduğunu söylemişlerdir⁽³⁾. O hanımefendi için zikredilen tek lakap Seyyide yani asrının kadınlarının efendisidir⁽⁴⁾.

İmam Ali Naki (a.s)’ın annesi öyle büyük fazilet sahibi idi ki bu yüzden kendisine “Ümmü Fazl” künyesi verilmişti⁽⁵⁾.

Örneğin İ’lamu’n-Nisau’l-Müminat kitabında şöyle yazılmıştır:

“Semane-i Mağrîbiye, İmam Ali Naki (a.s)’ın annesidir. Seyyide olarak meşhurdur. Künyesi Ümmül Fazl’dır. O asrını en üstün kadınlarındandır ve hatta fazilet sahibi kadınlardan da en üstünü idi. Zühd ve takvada da bir benzeri daha yoktu. Günlerinin çoğunu müstehap⁽⁶⁾ oruç tutarak geçiriyordu ve Allah da kendisine şeref verdi. Masum İmamlardan birisinin annesi karar kıldı.⁽⁷⁾

Hz Semane (s.a)’in Kölelikten İmamet Evine

Muhammed b. Ferec şöyle diyor: “İmam Muhammed el-Taki (a.s) beni huzuruna çağırıp şöyle dedi.”

“Batı’dan bir kervan gelmiş, aralarında bir de köle satıcısı vardır ve o birkaç tane köle getirmiştir. Bu 70 dinarı ve şu, şu işaretlere sahip köleyi satın al.”

Köle satıcısının yanına gittim ve İmamın vermiş olduğu işaretlere sahip köleyi buldum. 70 dinara satın aldım. Köle satıcısı Semane’yi bir kadından satın almıştı. Ve satmak için Medine’ye getirmişti. O, Saliha⁽⁸⁾ ve sevgi dolu birisi idi⁽⁹⁾.

Hz Semane (s.a) Olgunluk ve Liyakati

İmam Muhammed el-Taki (a.s) ile Hz Semane (s.a)’in evlilik tarihi bilinmemektedir. İmam Muhammed el-Taki (a.s), Muhammed b. Ferec’in kendisi için satın almış olduğu ile evlenmişlerdir ve İmam Ali Naki (a.s) bu evliliğin meyvesidir.

İmam Muhammed el-Taki (a.s), İslamî öğretileren habersiz olmasından dolayı eşini eğitmek için Peygamber kızlarının yanına koydu ve bizzat kendisi eğitimini üstlendi. İmam’ın eşinin ruhî yücelikleri o kadar kuvvetli idi ki bu hanımı tedricen ibadet ehli, imanlı ve Kur’an okuyucusu yapmıştı.

Hz Semane (s.a), yapmış oluğu ibadetlerin, okuduğu Kur’anların ve yaptığı salih amellerin karşılığını gördü. Ehl-i Beyt İmamlarından bir İmam’ın ve Müslümanların Liderlerinden birisinin annesi olma şerefine ulaştı. O, Allah’ın kendileri için kullarına sığınak ve kurtulu gemisi karar kıldığı ailenin bir ferdi olmuştu.⁽¹⁰⁾

Cennet Kadını Hz Semane (s.a)

İmam Ali Naki (a.s) annesi hakkında şöyle buyurmuştur:

“Benim annem, benim makamımı bilen ve tanıyan biridir. O, cennet ehlidir. Şeytanın kendisine yaklaşamadığı bir kadındır. Zalimlerin ve zorbaların hile ve tuzakları onu içine çekemez. O, hiçbir zaman uyku uyumayan Allah’ın koruması altındadır.⁽¹¹⁾

Kaynakça

1-Hanedan-ı Vahy s.581, Hayat-ı İmam Musa b. Cafer c.1 s.37 ve s.40
2-El İrşad s.635, Biharu'l Envar c.50 s.114
3-Uyunu'l Mucizat s.130
4-Menâkıbu Âl-i Ebu Talib c.4 s.433
5-Ed-Durru'n-nazım s.721
6-Yapılmadığı zaman günahı olmayan ve yapılınca mükafatı olan ibadet.
7-İ'lamu'n-Nisau'l-Müminat s.448
8-İmanlı bir kadın.
9-Delailu'l İmamet s.410, Medinetü'l Meaciz c.7 s.419, Riyahayni'ş-Şeriat c.3 s.23 
10-Hayatu'l İmamu'l Hadi s.12
11- İ'lamu'l Vera s.339, Ed-Dürru'n Nazım s.772, A'yanu'ş-Şia c.2 s.36